Dnia 3 stycznia 2013 r. weszło w życie rozporządzanie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. U. L 343 z 14.12.2012, str. 1). Rozporządzenie to łączy rozwiązania dotychczas zapisane w rozporządzeniu Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami oraz rozporządzeniu Rady (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.
Rozporządzenia Rady (WE) nr 509/2006 i 510/2006 utraciły moc. Odesłania do uchylonych rozporządzeń należy rozumieć, jako odesłania do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 i odczytywać zgodnie z tabelą korelacji zamieszczoną w załączniku II do tego rozporządzenia.
Na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 największe zmiany zostały wprowadzone w obrębie systemu Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. Zgodnie ze zmienioną definicją pojęcie „tradycyjny” oznacza udokumentowany, jako będący w użyciu na rynku krajowym przez okres co najmniej 30 lat.
Ponadto, w nowym stanie prawnym zarejestrowanie nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności będzie możliwe tylko z tzw. zastrzeżeniem nazwy, co oznacza, że tylko produkty odpowiadające zarejestrowanej specyfikacji będą mogły posługiwać się chronioną nazwą.
Skrócona została procedura rejestracji Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. Czas, w którym Komisja Europejska powinna zakończyć procedurę rozpatrywania wniosków o rejestrację, został skrócony o połowę i wynosi 6 miesięcy.
Wzmocniony został system kontroli i nadzoru państwa nad prawidłowym stosowaniem zarejestrowanych nazw. Zadania państw członkowskich wpisano expresis verbis do tekstu rozporządzenia w celu zapewnienia większej pewności prawa. Przedmiotowe zadania państw członkowskich obowiązują już na podstawie innych przepisów i są także wdrożone do polskiego porządku prawnego.
Wzmocniona została rola grup producentów działających na rzecz produktów zarejestrowanych jako Chronione Nazwy Pochodzenia, Chronione Oznaczenia Geograficzne i Gwarantowane Tradycyjne Specjalności. Grupom przysługuje m.in. prawo do podejmowania działań związanych z nadzorem nad ochroną zarejestrowanych nazw, ich promocji oraz do rozwijania wiedzy, realizowania analiz gospodarczych i świadczenia usług doradczych na rzecz producentów.
W celu przekazywania informacji o cechach i właściwościach stanowiących wartość dodaną produktów rolnych ustanowiono system określeń jakościowych stosowanych fakultatywnie. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 wprowadza jedno nowe określenie jakościowe – „produkt górski”.
